Бүгін Астанада ҚР ДСМ Салидат Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығы мен Назарбаев Университетінің Медицина мектебі арасында ынтымақтастық пен өзара келісім туралы екі жақты меморандумға қол қойылды.

        Құжат шеңберінде тараптар еліміздің денсаулық сақтау жүйесінің кадрлық және ғылыми әлеуетін, оның ішінде медициналық және фармацевтикалық білім беруді дамыту мәселелерінде, іргелі және қолданбалы зерттеулердің, дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың клиникалық сараптамаларын бірлескен жобаларын әзірлеуде және іске асыруда, кадрларды даярлау, денсаулық сақтау технологияларын бағалауда, сондай-ақ стратегиялық зерттеулерді сараптауда құжаттарды бірлесіп атқаратын болады.

       Айта кету керек, Назарбаев Университетінің Медицина мектебі (NUSOM) - Қазақстан тарихындағы АҚШ стиліндегі оқу бағдарламаларын ұсынатын алғашқы мектеп.

       NUSOM Қазақстан Республикасындағы медициналық білімнің сапасын арттыру және денсаулық сақтау саласындағы реформалардың міндеттеріне жауап беретін медициналық көмектің трансформациялық жүйесін жасау үшін құрылған.

         

 

 

 

          2023 жылғы 17 тамызда ҚР ДСМ жанындағы денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі сараптамалық кеңесінің кезекті отырысы өткізілді. Оған еліміздің денсаулық сақтау саласын дамытуда әртүрлі бағыттарына жауапты ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің қызметкерлері, ҚР ДСМ С.Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулықты сақтауды дамыту орталығының Басқарма төрйымы, сараптамалық кеңес мүшелері, оның ішінде «Республикалық Медициналық Палата» ҚБ Басқарма төрағасы, Еуразиялық медициналық қауымдастықтың Вице-президенті, сондай-ақ, Қазақстандағы «UNFPA» елдік кеңсесінің ұлттық бағдарламалық талдаушысы қатысты.

         Кеңес талқылауына жыныстық және репродуктивті денсаулық саласында, оның ішінде төтенше гуманитарлық жағдайларда медициналық көмекті ұйымдастыру туралы және ҚР ДСМ жаңа бағдарламалық және заңнамалық құжаттарының келісу кезеңдерін қарауға қатысты сұрақтар шығарылды.

         Пікірталас сараптамалық кеңес төрағасы, медицина ғылымдарының докторы, профессор Мақсұт Құлжановтың алғы сөзімен ашылды. Төраға сарапшыларды сараптамалық кеңестің кезекті отырысының күн тәртібімен таныстырып, қазіргі таңда жыныстық және репродуктивті денсаулық саласындағы медициналық көмекті ұйымдастыру мәселесінің өзектілігін баса атап өтті.

         Одан кейін, отырыс күн тәртібінің негізгі мәселесі бойынша «UNFPA» елдік кеңсесінің ұлттық бағдарламалық талдаушысы С.Тәңірбергенов халық арасында репродуктивті денсаулықты сақтауды жақсарту, контрацептивтерді сатып алу проблемасы және елге алынуы туралы жұртшылықтың назарына жеткізу жөніндегі шаралардың маңыздылығын баяндады.

         Сөз барысында «елде ана өлімінің құрылымы өзгерді, 90-шы жылдары, егер әйелдер арасындағы өлім-жітімнің басым көпшілігі қан кету себептерімен немесе акушерлік тәжірибенің әртүрлі шұғыл жағдайларына байланысты тіркелген болса, соңғы 15 жылда ана өлімінің көптігінің себебі созылмалы инфекциялық емес аурулардың тіркелуінен болып отыр», - деді.

         Сонымен қатар, жиын барысында сарапшы халықаралық ұсынымдар мен бағалау нәтижелерін ұсына отырып, төтенше гуманитарлық жағдайларда жыныстық және репродуктивті денсаулық  саласындағы медициналық көмекті ұйымдастырудың жаңа моделін таныстылымын өткізді.

          Жарыссөз барысында тәуелсіз сарапшылар болашақта еліміздің денсаулық сақтау саласындағы іс-шараларға негізгі әдістемелік және сараптамалық сүйемелдеуді қалыптастыратын Сараптамалық кеңестің мәртебесін көтеру мәселесіне ерекше ден қою керектігін де айтты.

         Сондай-ақ, жиында сарапшылар ҚР ДСМ жаңа бағдарламалық және заңнамалық құжаттарын қарау және келісу кезеңдерін де талқылады.

         Мәселен, бүгінгі күні барлық НҚА және мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдардың бағдарламалық құжаттары «Ашық НҚА» порталында жарияланады және осы нормативтік-құқықтық актілердің жобаларын мемлекеттік және жергілікті атқарушы органдарда мақұлдау сәтіне дейін кез келген адам оларды талқылауға қатысу мүмкіндігіне ие.

         Еліміздің денсаулық сақтау желісі бойынша құқықтық құжаттармен танысу үшін мына сілтеме бойынша https://legalacts.egov.kz/list?categoryId=844 өтсеңіз болады.

         Жұмыс қорытындысы бойынша Сараптамалық кеңес мүшелері жыныстық және репродуктивті денсаулықты сақтау саласында пайдаланылатын және еліміздің тұрғындарының денсаулығын сауықтыруға және қолдауға бағытталған бірқатар ұсынымдар берді.

      Ғылымның дамуы - елдің тұрақты және қарқынды дамуында ерекше рөл атқарады. Қазіргі таңда елдегі өзекті мәселелерді шеше білу және әлемдік қоғамдастықтағы ғылыми өмірге араласу үшін бізге барлық деңгейлерде ғылым саласындағы білім беруді нығайту және ғылыми зерттеу әлеуетін дамыту қажет.

      Осы жұмыстарды іске асыру үшін Салидат Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамытудың орталығының (бұдан әрі-ҰҒДСДО) алаңында ҚР Президенті жанындағы ҚР Ұлттық Ғылым академиясымен (бұдан әрі-ҰҒА) «Ғылымды дамытудағы өзекті мәселелер» тақырыбында бірлескен дөңгелек үстел ұйымдастырылды.

      ҰҒА -  жалпы ғылымның біріктіруші орталығы, сондай-ақ іргелі және қолданбалы зерттеулердің үйлестірушісі болып табылатынын атап өту қажет. ҰҒА-ның негізгі міндеттері - ғылымның қазіргі жай-күйіне талдау жүргізу, Қазақстанда ғылымның дамуын болжау және ғылыми бағыттардағы басымдықтарды айқындау болып табылады.

      Ұйымдастырылған дөңгелек үстел жұмысына ҰҒА-ның Вице-президенті Л.Т. Ералиева, Еуразиялық медициналық қауымдастықтың Вице-президенті Н.М. Петухова, сондай-ақ, ҰҒДСДО, ұлттық ғылыми-зерттеу институттарының, ғылыми орталықтар мен медициналық қауымдастықтардың өкілдері қатысты.

     Іс-шара барысында қатысушылар ғылымның, іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулердің, сондай-ақ клиникалық зерттеулердің проблемалық мәселелерін жіті талқылады.

     Жалпы дөңгелек үстел жиын қатысушыларынының белсендігінің арқасында ерекше форматта өтті. Себебі, жиын қорытындысымен сарапшылар отандық ғылымды одан әрі дамытудың негізі бағыттарын талқылап,  бірлескен шешімдер қабылдады.

     Осы тұста, айта кету қажет, бүгінгі таңда ҰҒДСДО-да нысаналы қаржыландыру бағдарламасы іске асырылуда.

     Аталған маңызды жұмыстың негізінде болашақта ҰҒДСДО клиникалық зерттеулер бойынша үйлестіруші болуды жоспарлап отыр.

          Практикалық денсаулық сақтауға клиникалық хаттамалардың (бұдан әрі-КХ) енгізілуін мониторингтеу үшін ҰҒДСДО қызметкерлері арасында өңірлерге бару үшін сарапшылардан құралған арнайы топтары жасақталған болатын.

          ҰҒДСДО сарапшылары осы аптада Ақтөбе және Шығыс Қазақстан облыстарынаА (бұдан әрі-ШҚО) жұмыс сапарымен барды.

          Бірінші топтың ШҚО-ға жұмыс сапары барысында сарапшылар ШҚО облыстық мамандандырылған медициналық орталығына, Өскемен қаласының №2 қалалық емханасына, Катонқарағай аудандық ауруханасына және Катонқарағай ауданы Солоновка ауылының дәрігерлік амбулаториясына барып, жұмысымен танысты.

          Сарапшылардың екінші тобы Ақтөбе облыстық медициналық орталықта, №3 қалалық емханада және Мұғалжар аудандық ауруханасында болды.

          Мониторинг шеңберінде сарапшылар медициналық ұйымдардың басшылары мен медицина қызметкерлеріне сауалнама жүргізеді, медициналық карталарды талдайды және кері байланыс орнату және медициналық ұйымдарда КХ-ны енгізу бойынша кедергілерді анықтау үшін «сұрақ-жауап» форматымен жұмыс кеңестерін өткізуде.

          Жүргізіліп жатырған мониторингтің басты міндеті КХ-да белгіленген ұсынымдардың сақталу дәрежесін бағалау, КХ-ны одан әрі жетілдіру және оларды облыс, қала, аудан және ауыл деңгейлерінде медициналық ұйымдарда енгізу жөнінде ұсыныстар мен ұсынымдар әзірлеу мақсатында практикалық денсаулық сақтауға КХ-ны енгізу негізінде медициналық көмек көрсету сапасының өзгерістерін айқындау болып табылатынын атап өткен жөн.

         Келесі аптада ҰҒДСДО сарапшылары Батыс Қазақстан және Солтүстік Қазақстан облыстарының медициналық ұйымдарына барады.

         Айта кету керек, КХ-ны енгізу мониторингі ағымдағы жылдың тамыз айында Астана қаласынан басталды.

         Амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуді жетілдіру жөніндегі іс-шаралар шеңберінде 2023 жылдың тамыз-қазан айлары аралығында артериялық гипертензиясы, қант диабеті бар науқастар және ювенилді артритке шалдыққан балалар арасында сауалнама жүргізу басталды.

 

       Сауалнамалар электронды түрде сұрау арқылы жүргізіледі. Жаппай сауалнама жүргізудің басты мақсаты амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етудегі, оның ішінде дәрілік-дәрмектің қолжетімділігі, дәрілік терапияға бейілділігі және халықты тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілуі туралы ақпараттандырылуға бағалау жүргізу болып табылады.

 

       Жүргізілген сауалнаманың нәтижесі амбулаториялық деңгейде дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етілу деңгейін жақсарту бойынша шешім қабылдауға ықпал ететін ұсынымдарды әзірлеу үшін пайдаланылатын болады.

 

       Мына сілтемелерді пайдалану арқылы, сауалнамадан өтуіңізге болады:

 

       Артериялық гипертензиясы бар пациенттерді амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге бейілділігі мен қанағаттануы бойынша сауалнама ⤵️

      https://ru.surveymonkey.com/r/QTXBMBN 

 

      Қант диабетімен ауыратын науқастарды амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге бейілділігі мен қанағаттануы бойынша сауалнама ⤵️

     https://ru.surveymonkey.com/r/QR5GDKY  

 

     Қант диабеті бар балаларды амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге бейілділігі мен қанағаттануы бойынша ⤵️

     https://ru.surveymonkey.com/r/K5HSNJG  

 

     Ювенильді артриті бар балаларды амбулаториялық дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге бейілділігі мен қанағаттануы бойынша ⤵️

     https://ru.surveymonkey.com/r/QTJGBGJ 

     

     ҰҒДСДО сұрауға қызығушылық танытқаныңыз және маңызды сауалнамаға қатысқаныз үшін алдын-ала алғыс білдіреді!