БАСТЫ БЕТ

Толығырақ: Автор: Super User; Құрылды 18 Тамыз 2017

Толығырақ: Автор: Super User; Құрылды 18 Тамыз 2017

HL7 ұйымы миссиясы – қызмет көрсету сапасын жақсарту және АЖ әзірлеу шығындарын азайту мақсатында денсаулық сақтау саласында стандарттардың интероперабелділігін қамтамасыз ету.

Мақсаты: денсаулық сақтау деректерін мағыналы алмасуға мүмкіндік беретін денсаулық сақтау АЖ үшін тиімді стандарттарды, нұсқаулықтарды және әдістемелерді әзірлеу

Ұйым 1987 жылы пайда болған, ал 1994 жылдан бастап халықаралық ұйымға айналды және ұйымдастыру стандарттарын (ЕТҚ) әзірлейтін ANSI (Американдық ұлттық стандарттар институты) ұйым ретінде аккредиттелді.

HL7 ұйымы мүдделі тараптардың шешім қабылдау консенсусының ( БҚ сатушылары, медициналық сақтандыру компаниялары, жоғары оқу орындары, мемлекеттік мекемелер, ауруханалар және т.б.) рәсімдерін белгілейді. Мүдделі тараптардың жұмысы әдетте төлемсіз.

Толығырақ: Автор: Super User; Құрылды 18 Тамыз 2017

Электрондық денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік стандарттау (ҚР КТРМ МИР ТК 83 қызметі)

№ 83 « Электрондық денсаулық сақтау» стандарттау бойынша Техникалық комитет қызметі (бұдан әрі – ТК 83) техникалық реттеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасымен регламенттелген. ТК Қазақстан Республикасының Индустрия және жаңа технологиялар министрлігінің «стандарттау жөніндегі техникалық комитет құру туралы» № 1, 2014жылы 8 қаңтардағы бұйрығына және Мемлекеттік «Техникалық реттеу және метрология комитетінің» НҚ Төрағасының өкіміне сәйкес құрылған.

2018 жылғы 5 қазандағы «Стандарттау туралы» жаңа заңға сәйкес техникалық комитеттер ұлттық стандарттау органға (ҰСО) бағынады, ол «Қазақстан стандарттау және сертификаттау институты» (ҚазСтИн) болып табылады. 2019 жылғы 20 маусымдағы «Қолданыстағы стандарттау бойынша техникалық комитеттердің тізімін бекіту туралы» ҚазСтИн бұйрығына сәйкес стандарттау объектісі, техникалық комитет мүшелері және олардың уәкілетті өкілдері бекітілді.

Мемлекеттік стандарттау саласында ТК 83 мынадай қызметтерді ұйымдастырады және жүзеге асырады:

алдын ала ұлттық стандарттарды қабылдау;
ұлттық стандарт оның түрлендіру үшін бекітілген алдын ала ұлттық стандартты қолдануды мониторингілеуді және бағалауды ұйымдастыру;
электрондық денсаулық сақтау саласында мемлекеттік техникалық реттеу жүйесін дамытудың негізгі бағыттарын анықтау бойынша ұсыныстар дайындау;
ұлттық стандарттарды әзірлеу және қарауға қатысу, техникалық-экономикалық ақпаратты алдын ала ұлттық стандарттар мен классификаторларды, техникалық-экономикалық ақпаратты халықаралық, өңірлік, ұлттық стандарттар және калассификаторларды түзетуді электронды техникалық реттеу саласындағы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес денсаулық сақтауда реттеу;
электрондық денсаулық сақтаудың қолданыстағы заңдар мен ережелерді қайта қарау, түзету немесе жою үшін ұсыныстар дайындау;
ұсыныстар әзірлеу және халықаралық, аймақтық және ұлттық стандарттар мен шет елдердің калассификаторларымен Қазақстан Республикасында қолданылатын нормативтік құқықтық актілермен біріздендіру және үйлестіру жөніндегі жұмыстарды дайындау;
мемлекеттік стандарттауда жылдық жоспарларға ұсыныстар дайындау;
стандарттау бойынша ұлттіқ ұйымдармен, электрондық денсаулық сақтау, халықаралық, өңірлік және мемлекетаралық техникалық комитеттермен өзара іс-қимыл;
өзінің құзыреті шегінде басқа да техникалық комитеттердің жұмысына қатысу.

ТК 83 ұйымдары-мүшелері болып табылады:

Қазақстан Республикасы денсаулық сақтау министрлігі;
ШЖҚ МКК "Денсаулық сақтауды дамыту Республикалық орталығы" ( ТК 83 Хатшылығы);
МКК ШЖҚ "Республикалық электрондық денсаулық сақтау орталығы";
АО "Национальный инфокоммуникационный холдинг "Зерде";
АҚ "Ұлттық медициналық холдинг";
АҚ "Ұлттық ақпараттық технологиялар";
ШЖҚ МКК "Ғылыми-зерттеу травматология және ортопедия институты" ҚР ДСМ;
ШЖҚ МКК "Кардиология және ішкі ауруларды ғылыми-зерттеу институты";
ШЖҚ Астана қаласы Әкімдігінің"Онкология диспансері".

ТК 83 2019-2020 Жұмыс жоспары.

ТК 83 Қызмет қорытындылары.

Жұмыс нәтижелері алдын ала ұлттық стандарттары (ҚР ПСТ) болып табылады:

ISO 10781:2015 «Health Informatics - HL7 Electronic Health Records – System Functional Model, Release 2 (EHR FM)» негізінде ағымдағы жылы техникалық комитетінің жоспарланған жұмыстың бір бөлігі ретінде ҚР ПСТ «электрондық денсаулық төлқұжаты функционалдық модель» бейімделетін болады. Ағымдағы кезең үшін, ТК 83 жобасына мүше ұйымдармен, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдарының және мүдделі мемлекеттік органдардың келісіліп жатыр.

Сонымен қатар ҚазСтИн-мен бірлесіп ҚР СТ ISO 10781-2017 «Денсаулық сақтау саласындағы информатика. Денсаулық сақтау саласындағы деректерді жүргізу электронды жүйесінің HL7 функционалдық моделі, 2-нұсқа (EHR FM)» және ҚР СТ ISO 27932-2017 «Денсаулықты ақпараттандыру. Деректермен алмасу стандарттары. Клиникалық құжаттардың архитектурасы HL7, 2-шығарылым» әзірленді.

Толығырақ: Автор: Super User; Құрылды 18 Тамыз 2017

SNOMED CT дегеніміз не?

SNOMED CT клиникалық терминологиясы - бұл жүйелендірілген машина-өңделетін медициналық номенклатурасы. SNOMED CT құрамына келесі элементтер кіреді: медициналық терминдер, терминдер кодтары және кодтарды анықтауыштар. SNOMED CT медициналық құжаттамаға және есептерде жұмыс тиімділігін арттыру үшін клиникалық деректермен қолданылады, себебі жалпы, көрсетілетін қызмет сапасын арттыру бойынша медициналық көмек көрсетуге ықпал етеді. SNOMED CT Терминдер номенклатурасы Электрондық денсаулық паспортын жүргізу үшін пайдаланылады. Олар медицина және денсаулық сақтауда мынадай санаттағы ұғымдарды көрсетеді:

медициналық бұзылулар,
аурулардың симптоматикасы,
диагнозы,
медициналық емшаралар мен араласулар,
дене құрылымы,
тірі организмдердің түрлері,
химиялық заттар,
фармацевтикалық өнімдер,
медициналық бұйымдар (медициналық мақсаттағы бұйымдар),
талдау жүргізу үшін үлгілер.

Қазіргі уақытта SNOMED CT құрамында 311 000 астам белсенді концептер кіреді және электрондық денсаулық паспорты үшін негізгі жалпы терминологияны береді.

SNOMED CT клиникалық терминологиясына мынадай негізгі компоненттер кіреді:

Концепт кодтары (идентификаторлар) (concept code) — бұл ұғымдар (медициналықты қоса алғанда) сандық өкілдіктері кодталған. Кодтары иерархиялық түрде ұйымдастырылған көпқұрамды (бір сөзден тұратын) және күрделі клиникалық терминдерді ұсыну үшін пайдаланылады. Концепт кодтары 6-дан 18-ге дейін сандардан (әдетте 8 немесе 9) кұрылған тізбекті және нақты мәндері бар. Кодты құрайтын сандар жиынтығының ешқандай өзіндік мағынасы болмайды.

Сипатама (descriptions) — табиғи тілде код тұжырымдамасының мәтіндік анықтамасы (сипаттамасы).

Өзара байланыстар(relationships) ұқсас семантикалық мағынаға ие тұжырымдамаларды кодтары арасындағы қарым-қатынасты білдіру үшін қолданылады.

Референтті (анықтамалық) терминологиялық жиынтықтар (reference sets) ұғымдарды (ұғымдар), ұғымдардың анықтамаларының (сипаттамалары), терминология және топтардың кросс-кестелердің басқа жинақтарын топтау үшін қолданылады.

Бұл сілтемелер ұғымдардың иерархиясында бар, әрбір ұғым, негізгі түбіріне Snomed салынған «ағаш» құрылымы арқасында болуы мүмкін.

SNOMED CT және басқа стандарттар

IHTSDO, SNOMED қалықаралық деңгейде басқаратын ұйым, номенклатураларды және түрлі өнімдер жасауға терминология негізінде әзірленген, халықаралық денсаулық сақтау ұйымдарының және ірі кәсіби медициналық АҚШ бірлестіктерімен, сондай-ақ осындай медицина DICOM (Digital Imaging and Communications in Medicine -пациенттерді зерттеу құжаттары мен медициналық суреттерін визуализациялауды құру, сақтау, беру үшін салалық стандарт), GA4GH (генетика және денсаулығына халықаралық альянс), GMDN (медициналық өнімдердің халықаралық номенклатурасы), GS1 (штрих-кодтарды құру үшін белгілі бизнес коммуникация стандарттарын әзірлейтін халықаралық коммерциялық емес ұйым), LOINC (лабораториялық зерттеулерге арналған стандарттар), және т.б. тығыз ынтымақтастықта жұмыс жасайды.

SNOMED CT Қазақстанда не үшін қажет?

SNOMED CT ақпарат алмасу нысандарын қалыпты және электрондық медициналық жазбалардың мазмұнын жеңілдетуге көмектеседі. Көз алдыңызға ешқандай логикасыз жинақталған кітпханада ауқымды кітаптар каталогын елестетіп көріңізші: жанр, алфавит, түпнұсқа тілі бойынша. Мұндай каталог жай ғана қажетсіз болып, сол немесе басқа кітапты табуда пайдасыз болады. Егер медициналық тұжырымдамалар кітапханадағы кітап деп алатын болсақ, онда SNOMED CT олардың құнын арттыра отырып, тиісінше, хаосты болдырмауға және медициналық ақпараттық жүйелердегі деректерді пайдалану жеңілдігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. SNOMED CT номенклатурасы жазу әдістерінің, клиникалық деректерді кодтау және пайдалану өзгергіштігін шектейді - ЭПЗ әзірленген жүйесін жеделдетудің тетіктері мен құралдарына қол жеткізуге ықпал етеді.

Рефсет жобасы GP/FP

Сіздің медициналық ұйымыңызда SNOMED CT қалай орнатуға болады?

SNOMED CT номенклатурасын қолдану құқығына SNOMED International құрамына енетін 24 мемлекет ие, олардың ішінде АҚШ, Израиль, Канада, Сингапур, Австралия, Швейцария, Ұлы Британия және батыс Еуропа елдері. Қазақстанның SNOMED International құрамына енуі 2017 жылдың екінші ширегіне жоспарланған. Ресми енгеннен кейін және номенклатураға лицензиялық рұқсат алғаннан соң, РЦРЗ базасына іске асыру орталығы жасалыпҚазақстан Республикасы аумағында SNOMED номенклатураны пайдалануға қатысты барлық қызметтерге жетекшілік етеді. SNOMED CT клиникалық терминологиясын пайдалануға арналған лицензия ұлттық босату орталығында қол жетімді болады.

Толығырақ: Автор: Super User; Құрылды 18 Тамыз 2017

Электрондық паспорттар Денсаулық (ЭПД) жүйесінде құрылымдау деректер үшін, сондай-ақ бақылау және деректерді өңдеу үшін, сондай-ақ сатып алу және іске асыру ICPC-2 бойынша жұмысты жоспарлы бейімдеу халықаралық жіктеу ICD-10 PCS, LOINC үшін жүзеге асырылады.

Классификаторлар - әрқайсысына код берілетін нысандар атауының жүйелі тізімдері. Бұл ЭПД жүйесі болып табылатын автоматтандырылған жүйелерде құжаттардың стандартты кодтық тілі болып табылады.

ICPC-2 (алғашқы медициналық-санитарлық көмек бойынша халықаралық жіктеу) - алғашқы медициналық-санитарлық көмекті (АМСК) жіктеу әдісі. Ол шағымдар мен денсаулық мәселелерін, диагноздарды, бастапқы немесе жалпы емшаралар мен тағайындалуын жіктейді, сондай-ақ қабылдау туралы деректерді ұйымдастырады. ICPC-2 WONCA Халықаралық жіктеу комитетімен (WICC) әзірленген және бірінші баспасы Oxford University Press (OUP) арқылы 1987 жылы жарияланды. Анықтамаларды қайта қарау және енгізу критерийлері 1998 жылы жарық көрді. Екінші нұсқасы Дүниежүзілік Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымында (ДДҰ) қабылданды.

ICPC-2 2017 жылдың соңына дейін ағылшын тілінен аударылып жалпы тәжірибедегі дәрігерлерді, әлеуметтік қызметкерлер мен дәрігерлер педиатрларды қамтитын арнайы жұмыс тобына сынама ретінде жүргізілуі керек. Қазақстан денсаулық сақтау жүйесіне классификатор бейімделгеннен кейін, АМСК дәрігерлерінің кодтау әдістемесін жасау жүзеге асырылатын болады, тиісті оқудан кейін, классификаторлар электрондық денсаулық паспорты жүйесінде жүзеге асырылатын болады.

ICPC-2 туралы қосымша ақпаратты Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының ресми сайтында алуға болады.

ICD-10-PCS – ауруларды Халықаралық жіктеу – емшараларды кодтау жүйесі (ХАЖ-10 СКП), от англ. International Classification of Disease Procedure Coding System, көп осьті түпнұсқа ХАЖ-10 түрленуін береді. Әрбір символ орындалуы тиіс емшараға немесе манипуляция туралы ақпаратты анықтайтын емшара жіктеуі осін қалыптастырады. ICD-10-PCS медициналық емшалар мен манипуляцияларды кодтау үшін Қазақстанда пайдаланылатын классификаторға негізделетін бұрынғы нұсқаға (ХАЖ 9) қарағанда кодтары көп. ICD-10-PCS толығырақ және икемді құрылым кодтары дәлірек жергілікті немесе ұлттық ақпараттық жүйеде медицина қызметкерлерінің клиникалық емшалары мен манипуляцияларды тағайындауына көмектеседі. ICD-10-PCS Medicare және Medicaid Services (CMS) орталықтарының сырқаттанушылық пен өлім халықаралық статистикасын салыстыру үшін 3M Health Information Management-пен бірлесе отырып жасаған.

ICD-10-PCS «Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру стандарттарын бекіту туралы» ҚР ДС және ӘДМ 2015 жылғы 20 шілдедегі № 600 бұйрығымен бекітілген, медициналық емшаралар мен электрондық үрдісін басқару стандартты диагностикалық зерттеу және емдеуді манипуляциялау кодтауға негізделетін халықаралық стандарт ретінде қоса беріледі.

Бүгінде, классификатор мемлекеттік және орыс тілдеріне аударылды және медициналық емшаралар мен манипуляциялау, медициналық қызмет көрсету тарификаторларымен Қазақстанның денсаулық сақтау жүйесінде қолданылатын классификаторлармен салыстыру процесін өткен. Маппирлеу процесінің соңында және іріктеу құрылымдалған деректердің көп көлемін мүмкіндік беретін медициналық емшаралар мен құралдарды кодтау үшін ЭДП жүйесіне жүктеледі.

ICD-10-PCS пайдаланып кодтау бойынша ресми нұсқаулар келесі сілтемені басу арқылы табуға болады

LOINC (Logical Observation Identifiers Names and Codes, Аттауы мен Логикалық бақылау идентификаторының кодтары) — медициналық дәрігерлік және зертханалық бақылаулар үшін әмбебап стандартты дерекқор. LOINC деректер базасына қол жеткізіп, медициналық мамандар электрондық денсаулық паспорты бойынша зертханалық сынақтар тағайындау мақсатында осы кодтарды пайдалануға мүмкіндігі болады.

LOINCбейімдеу медициналық ақпараттар саласындағы әмбебап стандартты ЭДП сақталуын қамтамасыз етеді. LOINC дерекқорында әрбір 80 000+ кодты-идентификатормен қамтылған, зертханалық зерттеулерді сәйкестендіру үшін бірегей болып табылады және зертханалық мақсаттары немесе оның нәтижелері атауына сәйкес келеді. IHE немесе HL7, LOINC медициналық стандарттар ақпараттық жүйелер арасында деректер беру үшін қолданылады. HL7 ұйымы стандарттарын әзірлеушілер LOINC медициналық мекемелер, зертханаларда, жабдықтар, зертханалар мен денсаулық сақтау органдары арасында операциялар зертханалық сынақтар атаулары кодтарының артықшылықты жиынтығын анықтайды.

Бүгінге дейін LOINC дерекқоры толық талданған. Зертханалық зерттеулер тарификаторы ( зертханалық қызметтерін классификаторлар көмегімен) медициналық қызметтер LOINC идентификатор-кодтарымен біздің мамандармен салыстырылады. Электрондық денсаулық сақтауды стандарттау бөлімі, сондай-ақ Регенстриф институты, Америка Құрама Штаттары, институт консультациялық қолдау бойынша сатып алу үшін авторлық құқық LOINC арадағы ынтымақтастықты бастады. Регенстриф және Қазақстандық сарапшы зертханалық мамандар бірлесіп валидация және мапиирлеу кодтарын салыстыруды соңғы кезеңдерінде жоспарлануда. Тексеруден кейін, салыстырылған кодтары платформасын іске асыру үшін электрондық ЭДП жүйесі әзірлеушілерге жіберіледі.

Қосымша ақпаратты LOINC ресми веб-сайтында алуға болады.