Тегін дәрі-дәрмек алуға кімдер құқылы?
- Толығырақ
- Автор: Super User
Ақысыз дәрілік қамтамасыз ету бағдарламасы Қазақстанда 2005 жылдан бері қызмет атқарып келеді. Аталмыш бағдарлама арқасында белгілі бір аурулар бойынша динамикалық бақылауда тұрған азаматтар тегін дәрі-дәрмек пен медициналық заттарды алу мүмкіндігіне ие болды.
Қазақстанда 2021 жылғы жағдай бойынша 4 030 380 адам тегін медициналық көмектің кепілдендірілген көлемі (ТМККК) аясында диспансерлік есепке немесе динамикалық бақылауға алынып, тегін дәрі-дәрмек пен медициналық заттарды алу құқығын иеленді.
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру (МӘМС) аясында 386 787 ересек адам және 210 795 бала динамикалық бақылауға алынды. Сонымен қатар, созылмалы аурулары бар пациенттерге де динамикалық бақылау жүргізу ТМККК және МӘМС есебінен жүргізіледі, ал өткір жағдайдағы аурулары бар ересектер мен балаларға МӘМС есебінен көмек қарастырылған.
Қазіргі уақытта науқастарды тегін дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету мәселесі Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрінің 2021 жылғы 5 тамыздағы № ҚР ДСМ 75 "Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етілуге, оның ішінде белгілі бір аурулары (жай-күйі) бар азаматтардың жекелеген санаттарын, амбулаториялық деңгейде тегін және (немесе) жеңілдікпен берілетін дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың және мамандандырылған емдік өнімдердің тізбесін бекіту туралы" бұйрығымен реттеледі. Бұйрық мәтінімен сілтеме арқылы таныса аласыз.
Амбулаторлық дәрілік қамтамасыз ету аясында тегін дәрілік заттарды кімдер ала алады?
Жоғарыда келтірілген бұйрыққа сәйкес Қазақстан Республикасының барлық азаматтары амбулаторлық дәрілік қамтамасыз ету тізіміне сай ТМККК және МӘМС аясында көмек алуға құқылы.
ТМККК аясында тегін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды алуға келесі адамдар құқылы:
- динамикалық бақылауға алынған ересек адамдар (зейнетақы төлемдерін алатындарды есептемегенде);
- динамикалық бақылауға алынған балалар;
- кейбір әлеуметтік маңызы бар аурулармен ауыратын адамдар;
- сирек кездесетін (орфандық) аурулармен ауыратын адамдар.
Қазақстан Республикасының азаматтарымен қатар, қандастар, ҚР аумағында тұрақты түрде өмір сүретін шетелдіктер, азаматтығы жоқ тұлғалар, босқындар, АИТВ жұқтырғандар, АИТВ жұқтырғандардан туған балалар ТМККК аясында мемлекет көмегін ала алады.
МӘМС аясында келесі санаттағы азаматтар тегін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар алуға құқылы:
- динамикалық бақылауда тұрған, зейнетақы төлемдерін алатын ересектер;
- динамикалық бақылауды қажет етпейтін кейбір зейнетақы төлемдерін алатын ересектер;
- динамикалық бақылауға алынған фертильді жастағы әйелдер;
- динамикалық бақылауға алынған балалар;
- кейбір өткір жағдайларда динамикалық бақылауға алынбаған балалар.
Тегін дәрі-дәрмек пен медициналық бұйымдарды алу үшін не істеу қажет?
Амбулаторлық деңгейде тегін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды алу үшін науқас тұрғылықты мекенжайы бойынша емханаға тіркеліп, динамикалық бақылауға алынуы қажет, ал оның жеке мәліметтері тіркелген азаматтар рееастріне енгізілуі тиіс. Тегін дәрі-дәрмек алуға мүмкіндік беретін рецептілерді тек учаскелік дәрігер немесе медициналық ұйымның бейінді маманы жазып бере алады.
Қазақстан аумағында тұрақты тұрып жатқан, сонымен қатар сот шешімімен бас бостандығынан айыру мекемелерінде жазасын өтеп жатқан, ұсталған, қамауға алынған, арнайы мекемелерге орналастырылған және диспансерлік есепте тұрған азаматтар, қандастар, босқындар, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ тұлғаларды амбулаторлық деңгейде дәрілік заттар және медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету жазаны өтеу орнына сәйкес медициналық ұйымға тіркеу арқылы іске асырылады.
Сонымен, ТМККК және МӘМС амбулатордық деңгейде дәрілік заттарды және медициналық бұйымдарды алу үшін не істеу қажет?
- тұрғылықты орны бойынша емханаға есепке тұру;
- диагнозды дәлелдеу және динамикалық бақылауға алыну үшін анализ тапсыру, учаскелік немесе бейінді дәрігердің динамикалық бақылауында болу;
- ауру түрі амбулаторлық дәрілік қамтамасыз ету тізімінде бар болған жағдайда, тиісті дәрігерден тегін рецепт алу;
- ТМККК және МӘМС аясында фармецевтикалық қызмет көрсететін дәріхана маманына жеке басты куәландыратын құжатты және дәрігер рецептін ұсыну.
ТМККК және МӘМС бойынша қызмет көрсететін дәріханалар тізімін емханадан алуға болады.
Айта кеткен жөн, мемлекет дәрілік заттарды халықаралық патенттелмеген атаулар бойынша сатып алады, сондықтан дәрі-дәрмектің атауы өзгеше болуы ықтимал. Мәселен,
парацетамол - патенттелмеген атау, ал Тайлол, Эффералган, Панадол - саудалық атаулар.
Аудан орталығынан шалғайда жатқан елді мекендерде дәріхана болмаған жағдайда, ТМККК және МӘМС аясында дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету алғашқы медициналық-санитарлық көмек көрсететін медициналық ұйымдар арқылы жүзеге асырылады.
Құрамында есірткі мен психотропты заттар, прекурсорлар бар дәрілік заттарды беру дәріхана және медициналық ұйым арқылы есірткі, психотропты заттар, прекурсорлар таратуға рұқсаттамасы бар заңды тұлға арқылы жүргізіледі. Елді мекемнде мұндай рұқсаттамасы бар дәріхана болмаған жағдайда, дәрілік қамтамасыз ету рұқсаттамасы бар медициналық ұйым арқылы іске асады.
ТМККК және МӘМС арқылы амбулаторлық ем алу кезінде туберкулезбен және АИТВ-мен ауыратын науқастар тиісті арнайы мекемелер арқылы антитуберкулездік және антиретровирустық дәрілік заттармен тегін қамтамасыз етіледі.
Жаңа туған балаларға және олардың аналарына медициналық қобдишалар перинаталдық орталықтардан шығарған кезде беріледі.
Рецептті қалай алуға болады?
Рецептті әдетте тұрғылықты мекенжай бойынша тиісті емхананың учаскелік терапевті береді. Ауылдық жерлерде дәрігер болмаған жағдайда, рецептілерді науқастарды амбулаторлық деңгейде қабылдайтын орта медициналық мамандар береді. Науқастың дәрілік затқа жоспарлы мұқтаждығы медициналық ұйыммен тапсырыс түрінде жасалады. Артынан жалпылама тапсырыс жасалып, дәріханалар арқылы тарату үшін дәрілерді сатып алу жүргізіледі. Науқастың белгілі бір дәріге деген мұқтаждығы жинақталған жалпылама тапсырысқа енгізілмеген жағдайда дәрігер қосымша тапсырыс әзірлейді.
Жаңа клиникалық хаттамалар мақұлданды
- Толығырақ
- Автор: Super User
"Дені сау ұлт" ұлттық жобасы. Денсаулық сақтаудың даму көкжиегі
- Толығырақ
- Автор: Super User
"Дені сау ұлт" ұлттық жобасы - бұл Қазақстан Республикасындағы Денсаулық сақтауды дамыту мемлекеттік бағдарламасының заңды жалғасы. Бұл жоба 2025 жылға дейінгі іске асырылуы тиіс шаралар мен көзделген нақты міндеттерді қамтиды.
Еліміздің денсаулық сақтау саласын ілгері дамытуға бағытталған Ұлттық жоба 2021 жылдың 12 қазанында Үкімет қаулысымен қолға алынған болатын. Сол сәттен бері ол отандық денсаулық сақтауды дамытудың нақты шешімдерін қабылдап, бірқатар игі шараларды іске асыруға мұрындық болып отыр. Ал, Қаулы құжатында "Әрбір азаматты қолжетімді әрі сапалы денсаулық сақтау қызметтерімен қамтамасыз ету" бұл жобаның басты мақсаты екені көрсетілген.
Осы мақсатқа сәйкес жоба 4 негізгі бағытта іске асырылып келеді.
Бірінші бағыттағы жұмыстар медициналық көмектің сапасын арттырып, барынша қолжетімді етуді көздейді.
Екінші бағыттағы шаралар эпидемиологиялық болжау мен әрекет етудің заманауи жүйесін қалыптастыруға бағытталған.
Үшінтші бағыт отандық фармацевтикалық саланы дамытуға арнады.
Төртінші бағыт саламатты өмір салтын ұстанатын халық үлесін арттырып, жаппай спортты дамытуды мақсат тұтады.
Сонымен қатар, Ұлттық жобаның 5 негізгі көрсеткіші бар. Атап айтсақ:
- туғандағы күтілетін өмір жас ұзақтығы;
- сәбилердің шетінеуі;
- аналардың өлімі;
- халықтың медициналық мекемелер көрсететін медициналық қызмет сапасы және қолжетімділігімен қанағаттану деңгейі;
- денсаулық сақтаудағы негізгі инвестициялық капитал.
Аталған көрсеткіштер бойынша жоба 2025 жылға дейін туғандағы орташа өмір жас ұзақтығын 75 жасқа дейін жеткізуді, сәби шетінеу көрсеткішін 7,2 % дейін кемітуді, халықтың медициналық қызметпен қанағаттану деңгейін 80 % дейін арттыруды стратегиялық көрсеткіш ретінде алып отыр. Сонымен қатар босанған әр 100 000 ананың ішінде өлім фактісін 10-ға дейін кеміту жоба мақсатына айналды.
Балаларды маусымдық жұқпалы аурулардан қорғау
- Толығырақ
- Автор: Super User
1 Қыркүйек - Білім күні. Бұл мейрам жаңа оқу жылының бастауы ғана емес, сонымен қатар балалар арасында жұқпалы вирустық аурулар өрши түсетін уақыт.
"Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын жол ізде" деген халық тәмсілін естімеген адам кемде-кем шығар. Дегенмен, перзенттерімізді жұқпалы вирустық індеттерден қорғау мәселесіне жеткілікті деңгейде назар аударып жүрміз бе? Тұмау маусымы балаларымыздың денсаулығына зиян келтірмесіне қаншалықты сенімдіміз?
Ендеше, жұқпалы вирустық аурулар маусымында жас жеткіншектерді ауырып қалудан сақтап қалудың "алтын ережесін" назарыңызға ұсынуды жөн көрдік.
1. Бала бар бөлмені, яки үй ішін тұрақты түрде желдетіп отыру қажет. Ылғалды тазалық жұмыстарын жүргізуді де ұмытпаған жөн.
2. Қол гигиенасы ережелерін сақтап жүру де - өте маңызды шарт! Қолды сабындап жуу, спирт қосылған антисептиктерді қолдану, көздің, мұрынның, ауыздың шырышты қабатына қолды тигізбеу әдетке айналуы тиіс.
3. Тыныс гигиенасын да ескеру ләзім. Түшкіргенде, жөтелгенде ауыз бен мұрынды бір реттік сулықпен жауып, артынан сол сулықты дереу утилизациялау керек.
4. Тұмау немесе өткір респираторлық аурумен ауыратын немесе ауыруы мүмкін адамдардан алшақ болған дұрыс.
5. Аурудың таралуын болдырмау үшін, жұқпалы індеттердің алғашқы белгілерін байқатқан баланы дереу оқшаулау керек.
6. Жұқпалы аурулар маусымында бала иммунитетіне көбірек көңіл аударған жөн. Дұрыс тамақтану, дұрыс ұйықтау, таза ауада серуендеу, дене шынықтырумен айналысу бала денсаулығына оң әсерін тигізіп, вирустерден қорғануға сеп болады.
7. Шамадан тыс суықтану мен қызыну иммунитетке кері әсер етеді. Сақ болған ләзім.
8. Дәрігер ұсынысымен иммунитетті күшейтетін дәрі-дәрмек пен пайдалы заттарды тұтыну қажет.
Жұқпалы аурудың алғашқы белгілері байқалған жағдайда:
1. Баланы өзге адамдардан, отбасы мүшелерінен оқшаулау қажет;
2. Дереу дәрігер көмегіне жүгініп, өздігінен ем алуды болдырмау керек.
Александр Костюк Ғылым және жоғарғы білім форумына қатысуда
- Толығырақ
- Автор: Super User
Салидат Қайырбекова атындағы Ұлттық ғылыми денсаулық сақтауды дамыту орталығының Басқарма төрағасы Александр Костюк Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінің қабырғасында өтіп жатқан "Адами капитал - Жаңа Қазақстанның дамуының негізгі ресурсы" атты ел тарихындағы тұңғыш ғылым және жоғарғы білім форумына қатысуда.
Форум жұмысына Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғарғы білім министрі Саясат Нұрбек, жоғарғы оқу орындары мен ғылыми ұйымдардың жетекшілері, топ-менеджерлер, студенттік ұйымдардың көшбасшылары жас ғалымдар атсалысып отыр.
Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғарғы білім министрлігінің бастамасымен ұйымдастырылып жатқан форумда ғылым мен жоғарғы білімнің түрленуі, білім берудің кредиттік технологиясының жаңа жағдайлары, технологияларды коммерциялизациялаудың практикалық мәселелері, адами капиталды дамытудағы ғылымның орны, жоғарғы оқу орындары арасында ғылыми және ғылыми-технологиялық қызметті коммерциялизациялауға қатысты тәжірибе алмасу механизмдері талқылануда.
Іс-шара қорытындысында Қазақстанның ғылымы мен жоғарғы білімін кемелдендіруге байланысты ұсыныстар әзірленетін болады.
Форум 25 тамыз күні аяқталмақ.